امیدی به زنده ماندن "هامون" نیست

هامون برای نجات خود از خشکسالی، تنها چشم به آسمان دارد تا شاید در ارتفاعات هندوکش افغانستان بارانی بیاید و سیرابش کند.

مجموعه تالابهای هامون روبه نابودی هستند و کاری نیز از دست هیچ کس ساخته نیست. این تالابها پیش از این نیز دچار خشکسالی شدید شده بود. ولی امید می رفت پس از بارش برف سنگین در زمستان سال گذشته، حیات دوباره ای یابد. آرامنش، رئیس اداره کل حفاظت محیط زیست استان سیستان و بلوچستان در گفتگو با میراث خبر گفت:" هامون در وضعیتی واقعا بحرانی قرار دارد و کاری از دست هیچ کس ساخته نیست." وی در ادامه گفت:" تنها امید برای زنده ماندن هامون این است که در ارتفاعات هندوکش افغانستان باران ببارد و آورد این آب به هامون سرازیر شود." آرامنش در ادامه گفت:" با توجه به شرایط فعلی، کاملابعید می دانم که آبی از افغانستان وارد تالابهای هامون شود. متاسفانه امسال خشکسالی در تمام کشور وضعیت خاصی را ایجاد کرده است." سرمای شدید و بارش های سنگین برف در زمستان سال گذشته این امید را در دل بسیاری زنده کرد که مجموعه تالابهای هامون حیات دوباره ای را که پس از مدتها به دست آورده بودند، حفظ کنند. اما خشکسالی و کاهش بارندگی در اسفند و فروردین ماه، باعث شد تا این منطق ارزشمند روبه نابودی رود. رئیس اداره کل حفاظت محیط زیست استان سیستان و بلوچستان گفت:" خشکسالی های پی درپی باعث شد تا مجموعه تالابهای هامون که تا سال 1378 با حجمی بالغ بر 8 میلیارد مترمکعب؛ عامل اصلی حیات در منطقه سیستان شناخته می شدند، خشک شود. سال گذشته با افزایش نسبی بارندگی کمتر از نیمی از حجم این دریاچه مجددا پرآب شد. اما متاسفانه شرایط این تالابها به گونه ای است که هم اکنون 95 درصد تالاب های هامون ، پوزک، صابری و هیرمند خشک شده است. " آرامنش در ادامه گفت:" تالاب هامون از لحاظ اقتصادی برای ساکنان سیستان اهمیت فراوانی دارد و ازنظر زیست محیطی نیز منبعی عظیم و مهم به شمار می رود. منطقه حفاظت شده هامون، به علت قرارگرفتن در مرکز مناطق کویری و نیمه کویری کشورهای ایران و افغانستان، در حقیقت تنها مامن زیست پرندگان مهاجر در شرق کشورمان محسوب می شود." وی در ادامه گفت:" استان سیستان و بلوچستان در زمینه خشکسالی تجربه های زیادی دارد، اما امید ما در سال جاری به استمرار حیات مجموعه تالابهای هامون نقش بر آب شد و این منطقه زیبا و منحصربه فرد درحال نابودی کامل است." مجموعه تالاب بین المللی هامون، از مهمترین تالابهای جهان به شمار می روند که در منطقه کویری و بیابانی شرق کشورمان، در استان سیستان و بلوچستان، واقع شده است. این منطقه، دشت هامون و دریاچه یا تالاب هامون و رودخانه هیرمند را شامل می شود. این تالاب بیش از چهارهزار کیلومتر مربع وسعت دارد و ازچهار بخش "پوزک" در شمال شرقی و "صابری" در شمال غربی و هامون و هیرمند در مغرب و جنوب غربی سیستان تشکیل شده است. البته مساحت هر یک از هامونها به آب ورودی رود مرزی هیرمند و رودخانه های فصلی دیگر (که وارد تالاب می شوند) بستگی دارد و افزایش هم می یابد. تاکنون حدود 240 گونه جانوری که بیش از 183 گونه آن پرنده هستند در تالابهای هامون شناسایی شده است. همچنین پوشش گیاهی دریاچه شامل 55 گونه است که 21 گونه آن گیاه آبزی در قالب 10 خانواده می باشد. قطع جریان آب هیرمند به مرز ایران و کمبود باران و درنهایت خشکیدن بخشهایی از هامون، باعث کاهش مهاجرت پرندگان به این دریاچه شده است. درحال حاضر نجات هامونها تنها بستگی به یک بارندگی سیل آسا در حوزه آبخیز آن یعنی کشور افغانستان و ارتفاعات هندوکش دارد.
منبع: آفتاب یزد