اطلاعاتی در مورد پاندا

 clip_image001.jpg Panda picture by tarahomi

پاندای غول پیکر خرس های سقید و سیاهی هستند که در خطر انقراض قرار دارند. این پستانداران دوست داشتنی، سری بزرگ و بدنی سنگین، چشمانی گرد و دمی کوتاه دارند. مردم چین پاندا را Da xiong mao می نامند که به معنی خرس عظیم الجثه است. پاندا در چین سمبل صلح است.  خرس کاملاً با خرس های دیگر متفاوت است. چشم های غیرمعمول گربه مانندی دارد و پنجه های جلویش یک انگشت شست در روبه رو دارد.


چشم ها
چشم های بیشتر خرس ها مردمک های گردی دارد. اما پاندای غول پیکر در این زمینه یک استثنا است که مردمک چشم هایش مثل چشم های گربه حالت یک شکاف عمودی را دارد. این چشم های غیرمعمول باعث شده چینی ها پاندا را "خرس گربه غول پیکر" بنامند. پاندا دید خیلی خوبی دارد.


رنگ
 رنگ سیاه وصله مانندی دور چشم ها، گوش ها، شانه ها، سینه، پاها (از بالای زانو تا مچ پا) و از مچ پا به پایین پانداهای غول پیکر سفید وجود دارد. این رنگ سیاه و سفید ممکن است که پاندا را در محیط سنگی و برفی از دیدها پنهان کند.


اندازه
بزرگ ترین پانداها تا تقریباً 250 پوند (115 کیلوگرم)، که در حدود وزن یک انسان درشت است رشد می کنند. آنها حدود 25/5 تا شش فوت (6/1 تا 8/1 متر) طول دارند. پاندای مذکر بزرگسال متوسط آن قدر رشد می کند که طول شانه هایش به سه پا (یک متر) و وزنش به حدود 180 پوند (80 کیلوگرم) برسد. طول دم پاندا حدود شش اینچ (16 سانتی متر) است. پانداهای نر بزرگ تر از ماده ها و تا 125 کیلوگرم می رسند در حالی که پانداهای ماده تا 110 کیلوگرم هستند. طول عمر آنها در باغ وحش تا 35 سال نیز می رسد. وزن بچه پاندا هنگام تولد، 141 گرم، درست اندازه یک قالب کره است. رنگ بدن او صورتی، کاملا بدون مو و نابیناست. به جز کیسه دارانی مثل کانگورو یا اپوسوم، بچه پاندا یکی از کوچک ترین نوزادان پستانداران است. بچه پاندا در 6 تا 7 هفته اول زندگی نمی توانند چشمان خود را باز کنند و تا سه ماهگی نمی توانند حرکت کنند. بچه پانداها 8 تا 9 ماه نیاز به مراقبت دارند و تا یک سالگی شیر مادر می خورند.


تغذیه
پانداها نسبت به همه خرس ها بخصوص ترین تغذیه را دارند. غذای آنها تقریباً به دو گونه بامبو (بامبوی چتری و بامبوی پیکانی شکل) محدود می شود.
پانداها تقریباً روزی 40 پوند یا 18 کیلوگرم غذا می خورند. بامبو مواد مغذی خیلی کمی دارد. حتی با این که پاندا این گیاه را می خورد، نمی تواند آن را خیلی خوب هضم کند و بیشتر بامبو هضم نشده از منطقه دستگاه گوارش می گذرد. پاندا باید 12 ساعت در روز بخورد تا مواد غذایی مورد نیاز به بدنش برسد. نای و معده پاندا حالت زمخت و سفتی دارد که در مقابل غذای سفت مقاوم است.

مشکلات دیگر تغذیه با بامبو
گیاهان بامبو تنها در مکان های اندکی رشد می کنند. این امر محدوده زندگی پانداها را به میزان خیلی زیادی محدود می کند.
-گونه های بامبو مرگ های دوره ای دارند. یعنی بعد از این که گل می دهند می میرند. بیشتر گیاهان یک ناحیه هم (همان بعد از گل دادن) همزمان می میرند. در گذشته هنگامی که این اتفاق رخ می داد، پانداها به ناحیه دیگری مهاجرت می کردند که بامبو هنوز گل می داد. با کاهش جنگل های بامبو در روزگار کنونی، پانداها دیگر این اختیار و آزادی را ندارند. این موضوع به گرسنگی های دوره ای در میان جمعیت های پاندای غول پیکر انجامیده. در باغ وحش ها و مراکز تغذیه، پانداها برنج، سیب و سیب زمینی های شیرین می خورند.


نحوه خوردن
پانداها معمولاً موقعی که در وضعیت عمودی نشسته اند، می خورند. با این شکل نشستن، آنها می توانند پنجه های جلویی شان را برای نگه داشتن غذایشان مورد استفاده قرار دهند. بعضی از مردم فکر می کنند که این جانوران درشت و سنگین وزن، بامزه و بی خطر هستند ولی حقیقت این است که آنها هم می توانند درست مثل بقیه خرس ها خطرناک باشند. اگر به غذا خوردن پانداها در باغ وحش نگاه کنید می بینید که آنها درست مثل آدم ها روی زمین می نشینند و ساقه های بامبو را در دست می گیرند و می خورند.

آنها دندان های آسیابی و آرواره هایی قوی برای خرد کردن بامبو دارند. 99 درصد غذای آنها را بامبو تشکیل می دهد. در حیات وحش علاوه بر آن از علف و جوندگان کوچک یا بچه آهو هم تغذیه می کنند ولی در باغ وحش ها علاوه بر بامبو از نیشکر، بیسکوئیت مخصوص با فیبر بالا، هویج سیب زمینی شیرین هم استفاده می کنند. پانداها نیاز به غذای زیادی دارند تا سیر شوند و روزانه 10 تا 20 کیلوگرم بامبو مصرف می کنند و برای این کار، آنها باید 10 تا 16 ساعت را هر روز مشغول خوردن باشند و بقیه ساعت ها را هم صرف خوابیدن و استراحت می کنند. بامبو حاوی 90 درصد آب است ولی پانداهای عظیم الجثه نیاز به آب بیشتری دارند و از آب رودخانه و دریاچه ها استفاده می کنند. وقتی بچه پاندا به دنیا می آید بسیار آسیب پذیر است اندازه او یک نهصدم اندازه مادر است.

خرس های پاندا بیشتر روز را به خوردن و خوابیدن و جست وجو برای غذا می گذرانند و برخلاف بقیه خرس ها به خواب زمستانی نمی روند. اگر جنگل های بامبو در کوه های چین همچنان رو به زوال بروند، پانداها این موجودات زیبا و دوست داشتنی دیگر جایی برای زندگی در حیات وحش نخواهند داشت. هنوز ابعاد مختلف زندگی این جانوران به خوبی شناخته نشده است و هر کشف جدیدی دانشمندان را در تلاششان برای حفظ این گونه کمیاب و نادر کمک خواهد کرد.

پنجه های پاندا
پنجه های جلویی پاندا خیلی غیرمعمولی است. این پنجه ها پنج انگشت چنگال دار به اضافه یک استخوان اضافی دارد که مثل یک شست روبرو کار می کند. این شست واقعاً یک انگشت نیست (مثل شست ما نیست). این شست بیشتر یک استخوان مچ بلند اضافه است که مثل یک شست کار می کند. پانداها این پنجه های ماهر و چالاک را برای قاپیدن غذایشان (بامبو و برگ ها) مورد استفاده قرار می دهند.


دندان ها
 از آنجایی که پانداها بیشتر وقتشان را صرف خوردن بامبویی که سفت و از نظر غذایی فقیر است می کنند، دندان ها و فک های قوی ای دارند که برای زنده ماندن آنها خیلی مهم است. پانداهای غول پیکر دندان های آسیای بزرگی دارند (دندان های آسیا دندان های صاف و مسطحی هستند که برای خرد کردن غذا مورد استفاده قرار می گیرند). آنها همچنین چند دندان تیز دارند که برای گاز گرفتن ساقه های بامبوی سفت مورد استفاده قرار می گیرند. پانداها 42 دندان دارند. آنها همچنین ماهیچه های فک قوی ای دارند که برای جویدن بامبوی سفت مناسب است.


 پوست
 پانداها پوشش پشمی روغنی خیلی ضخیمی دارند که آنها را در محل سکونت کوهستانی بارانی سردشان گرم نگه می دارد. پوشش آنها از دو نوع مو ساخته شده. یکی موهای زبر ضخیم و بلند است و دیگری یک پوشش خز متراکم نرم کوتاه تر است. این خز ضد آب است. گوش ها، چشم ها، پاها، پوزه و شانه این خرس عظیم الجثه با خز سیاه رنگی پوشیده شده و بقیه بدن او کاملا سفید است. به نظر می رسد رنگ بدنش به او کمک می کند تا خودش را در محیط برفی یا پر از صخره مناطق کوهستانی و جنگل ها مخفی کند. پوست ضخیم و پشمی، آنها را در این مناطق سرد، کاملا گرم نگه می دارد.

 

پانداها کوتاه قد بوده اند
نتایج بررسی های محققان امریکایی نشان می دهد که ابعاد خرس پاندا در دو میلیون سال قبل به اندازه نیمی از ابعاد کنونی اش بوده است. پژوهشگران دانشگاه آیووا با بررسی قدیمی ترین جمجمه گونه ای از خرس پاندا دریافتند که این گونه نسبت به پانداهای غول پیکری که در حال حاضر در جنوب چین زندگی می کند، بسیار کوچکتر بوده است.
این دانشمندان که نتایج تحقیقات خود را در مجله علمی "شرح مباحثات آکادمی علوم امریکا" منتشر کرده، در این خصوص اظهار داشته اند که این جمجه متعلق به خرس پاندایی است که در حدود دو میلیون سال قبل درچین می زیسته است.
این دانشمندان با بررسی فسیل های دندان و جمجمه این جانور که بین سال های 1985 تا 2002 کشف شده است دریافتند که گونه قدیمی پاندا اگرچه بسیار کوچک و کوتاه قد بوده، با وجود این شباهت بسیاری به گونه های امروزی داشته است.
بررسی فسیل دندان این جانور علائمی از جویدن های طولانی مدت را نشان می دهد که درحقیقت به خاطر تغذیه این پاندا از نی خیزران بوده است.
به اعتقاد این محققان، پانداها به دلیل رژیم غذایی گیاهی که دارند، یکی از شگفت انگیزترین و محبوب ترین گونه خرس ها بشمار می روند. بنظر می رسد که تکامل این جانور و تبدیل رژیم غذایی گوشتی آن به رژیم گیاهی، میلیون ها سال قبل اتفاق افتاده است که می تواند به دلیل ابعاد کوچک و قد کوتاه پاندا در آن دوره باشد. 

 

پراکنش
 پانداهای عظیم وحشی در مجموعه ای از چند کوه در چین غربی و مرکزی، اکثراً در ایالت سیشوان، شانکسی و گانسو زندگی می کنند. مسکن طبیعی پاندای غول پیکر سرزمین جنگلی کوهستانی ابری، بارانی و مرطوب است. جایی که گیاه بامبو در آن رشد می کند. پانداهای غول پیکر در جنگل های معتدل با گیاهان همیشه بهار و گیاهانی که در زمستان برگشان می ریزد، در ارتفاع بین 3000 و 10500 پایی (900 تا 3200 متری) و در ارتفاعات پایین مناطق سرد و کوهستانی (خط مفروظی که بالای ان هیچ درختی رشد نمی کند) پیدا می شوند. پانداها عادت داشتند که در ارتفاعات پایین تر هم زندگی کنند، اما با توسعه کشاورزی و سرزمین های محل سکونت انسان، پانداها به بالا به داخل کوهستان ها رانده شدند.


تعداد
پانداهای غول پیکر گونه های در خطری هستند که تعدادشان به تدریج که مسکن زندگی شان ویران می شود، کم می شود. تقریباً 1000 تا 1500 پاندا در حیات وحش (در چین) زندگی می کنند. حدود 120 پاندا هم در باغ وحش ها و مراکز پرورش در سراسر جهان زندگی می کنند. این گونه ها بسیار آسیب پذیرند و به خاطر انسان ها در معرض انقراض قرار دارند.
به خاطر ویرانی مسکن طبیعی یا محل سکونت پانداها، آنها در یک سری از محدوده های گسسته و جدا زندگی می کنند. در نتیجه شش جمعیت جدا از هم پانداها زندگی می کنند که نژادشان با هم مخلوط نشده است.

 
رفتار اجتماعی
 پانداهای غول پیکر اکثراً خجالتی و منزوی هستند. آنها در بیشتر مدت حیاتشان تنها زندگی می کنند. یک گروه کوچک از پانداها ممکن است در یک منطقه بزرگ پخش شوند و معمولاً تنها هنگام تولید مثل همدیگر را ببینند. دانشمندان خیلی زیاد درباره این جانور نمی دانند. شواهد دقیقی درباره طول عمر پاندای غول پیکر در جهان وحش وجود ندارد. اما دانشمندان چینی گزارش می کنند که بعضی از پانداها در باغ وحش ها تا 35 سالگی زندگی کرده اند. بیشتر جانوران در حیات وحش مدت طولانی تری زندگی می کنند.


حرکت
پانداهای غول پیکر راه رفتنشان حالت غلتیدن و خرامیدن دارد. پانداهای غول پیکر مثل انسان و سایر خرس ها پاصاف هستند (هم کف پا و هم پاشنه و هم انگشتان در موقع راه رفتن زمین را لمس می کند). پانداها به خوبی از درختان بالا می روند. آنها پنجه های کوتاهشان را مورد استفاده قرار می دهند تا پوست درخت را بگیرند و بالا روند. بعضی وقت ها آنها بالای درخت چرت بعد از ظهر می زنند. بر خلاف بسیاری از خرس های دیگر، پانداها نمی توانند روی پاهای عقبی شان راه بروند.


زمستان خوابی
پانداهای غول پیکر اگر غذایشان در تمام طول سال در دسترسشان باشد، در زمستان به خواب نمی روند. همچنین بامبویی که می خورند آن قدر ارزش غذایی بالایی ندارد که برای زمستان چاقشان کند. در طول ماه های سرد زمستان، پانداهای غول پیکر به ارتفاعات پایین تر می روند که کمی گرم تر است. آنها همچنین در پناه درختان یا جاهای گود پناه می گیرند. در هر حال به نظر نمی رسد که پناهگاه های دایمی داشته باشند.

تولید مثل
پانداها نسبت تولید مثل خیلی پایینی دارند که در کاهش تعداد آنها مؤثر بوده است. پانداهای غول پیکر مؤنث و مذکر در فصل بهار جفت گیری می کنند و با صدا و بو یکدیگر را جذب می کنند. مؤنث ها بین 95 تا 160 روز بعد از جفت گیری بچه شان را به دنیا می آورند. آنها توله هایشان را در پناهگاه هایی که در زمین حفر می کنند نگه داری می کنند. یکی دو توله متولد می شود اما معمولاً یک توله زنده می ماند.


بچه پانداها
توله پانداها، کوچک، سفید، کور و بدون پوشش خز هستند و در هنگام تولد ناتوان هستند. به استثنای جانوران کیسه دار (کانگوروها و ...) توله های پاندای غول پیکر کوچک ترین پستانداران تازه متولد شده هستند. وزن آنها هنگام تولد چهار تا شش اونس (85 تا 140 گرم) است که سبک تر از وزن یک سیب است.
مثل بچه تازه متولد شده انسان، توله پاندا موقعی که گرسنه است یا نیاز به توجه مادر دارد گریه می کند. پوششی که در بزرگی پاندا رنگ می گیرد، حدود یک ماه بعد از تولد به وجود می آید. چشمان توله در شش تا هفت هفتگی باز می شود. آنها حدود سه ماه بعد از تولد مادرشان را دنبال می کنند. پانداها خوردن بامبو را در حدود شش ماهگی شروع می کنند و در حدود نه ماهگی توسط مادر از شیر گرفته می شوند. توله ها خیلی آهسته رشد می کنند. آنها برای یک تا دو سال با مادرشان می مانند و در دو تا چهار سال به طول کامل رشد می کنند.


شکارچیان پانداها
انسان ها بزرگ ترین دشمن پاندای غول پیکر هستند. شکارچیان، دزدکی پانداهای غول پیکر را برای کندن پوستشان شکار می کنند و این پوست را می فروشند. همچنین بعضی وقت ها پلنگ ها توله پانداها را می کشند.


بی اساس بودن نگرانی نسبت به خطر انقراض پاندا 

 تحقیقات تازه حاکی است که نگرانی ها در این زمینه که پاندای بزرگ چین در آستانه انقراض قرار دارد احتمالا بی پایه است. به گزارش سرویس علمی پژوهشی ایسکانیوز، به نقل از بی بی سی، دانشمندان معتقدند که جمعیت پانداها در مطالعات و بررسی های قبلی کمتر از تعداد واقعی تخمین زده شده است و هم اکنون احتمالا حداکثر سه هزار پاندا در حیات وحش زیست می کند. آنها در شماره جاری نشریه "بیولوژی" می نویسند اگر تدابیر محافظتی جاری ادامه یابد می توان امیدوار بود که جمعیت پانداها در مناطق حفاظت شده حتی بیشتر شود. زیستگاه پانداها زمانی در سراسر چین پراکنده بود اما اکنون تنها به نواحی سرسبز کوهستانی این کشور محدود می شود. بقای این حیوان به آرمان جنبش حفاظت از محیط زیست بدل شده و باعث جلب توجه جهانی شده است. پانداهای بزرگ اکنون مدت های مدید است که در اثر شکار غیرقانونی و همچنین قطع درختان جنگل تهدید می شوند و جمعیت آنها در دهه 1980 درپی نابودی گسترده جنگل های خیزران متحمل ضربه شدیدی شد. شمار آنها در طبیعت در حدود هزار عدد رقم زده می شد اما ماهیت فراًر و محتاط این حیوان انجام یک سرشماری دقیق را مشکل کرده است. مطالعات قبلی با استفاده از شیوه های متعارف انجام می شد اما محققان چینی و بریتانیایی این بار با استفاده از یک تکنیک پیشرفته و تحلیل دی اِن اِی به دست آمده از مدفوع پانداها به مطالعه جمعیت آن پرداخته اند. نتایج دال بر آن است که هم اکنون در حدود 66 پاندا در یک مرکز مهم تحت حفاظت پانداها موسوم به وانگلانگ در استان سیچوان زیست می کنند که دو برابر رقمی است که در مطالعه سال 1998 تخمین زده شده بود. این مطالعه همچنین شواهدی فراهم می کند دایر بر اینکه جمعیت پانداهای این زیستگاه در این دوره از لحاظ ژنتیکی آسیبی ندیده است؛ یعنی هیچ شاهدی وجود ندارد که نشان دهد آنها در اثر جفتگیری درون خانوادگی دچار ضعف تنوع ژنتیکی شده اند به طوری که بقای آنها در درازمدت در خطر باشد. پژوهشگران در شماره جاری "بیولوژی" نوشتند: "بنابراین به نظر می رسد که در صورت حل مساله حفاظت زیستگاهی، اتخاذ تدابیر اجتماعی-اقتصادی در سطح بومی و نظارت جمعیتی، شمار پاندای بزرگ در وانگلانگ توانایی بالقوه برای بهبود را دارد." آنها براساس یافته های وانگلانگ تخمین زدند که محتمل است 2500 تا 3000 پاندای بزرگ در سراسر چین وجود داشته باشد. آنها می افزایند که این خبری خوب برای آینده این حیوان است البته تا زمانی که ممنوعیت دولتی بر شکار و قطع جنگل در زیستگاه های پاندای بزرگ برقرار باشد


تکامل پانداها
به نظر می رسد که پاندای غول پیکر در آخر دوره پلیوسن یا اول پلیستوسن، تقریباً دو تا سه میلیون سال قبل تکامل یافته باشد. در طول این دوره ها، پاندای غول پیکر در سراسر چین جنوبی گسترش یافته. فسیل های پاندا در چین شرقی (در حدود شهر پکن کنونی)، برمه و ویتنام پیدا شده.


رده بندی
پاندا جانوری پستاندار است (جانوری خونگرم با مو و غدد مربوط به پستانداران). پاندای عظیم الجثه یک خرس واقعی در نظر گرفته می شود (قبل از مطالعات ژنتیکی جدید، تصور می شده که پاندا عضو خانواده راکون باشد).

منابع:

http://www.enchantedlearning.com
http://www.persianoz.com.au
WwW.MOONTOISE.ir
WwW.ChatBa2.Com