شامپانزه ها صاحب 'فرهنگ' هستند
محققانی که بر روی پستانداران عالی تحقیق می کنند می گویند ثابت کرده اند که شامپانزه مانند انسان از عادات و سنن جمعی پیروی می کند.


آنها با تعلیم شیوه های مختلف استفاده از ابزار به شامپانزه های محبوس، نشان داده اند که پستانداران عالی ضمن تقلید از دیگران، به توسعه سنت های فرهنگی می پردازند.ک ارشناسان براساس مشاهدات خود در حیات وحش، از دیرباز به این موضوع مظنون بودند اما هرگز مستقیما آن را ثابت نکرده بودند.به گفته این دانشمندان که نتایج مطالعات خود را در نشریه "نیچر" منتشر کرده اند، این یافته نشان می دهد که فرهنگ دارای ریشه های کهن است.

مطالعه توسط تیمی از محققان در دانشگاه سن اندروز در بریتانیا و مرکز ملی تحقیقات پستانداران عالی در دانشگاه "امروی" در شهر آتلانتای آمریکا انجام شد.آنها دو گروه مجزا از شامپانزه ها را در معرض مساله ای مشابه آنچه پسرعموهای جنگل نشین آنها با آن روبرو هستند قرار دادند: چگونه می توان یک تکه ماده غذایی را که در پس شبکه ای از لوله ها به دام افتاده است بیرون کشید.

محققان سپس در خفا به یکی از اعضای هر گروه ترفندی بدیع برای بیرون کشیدن خوراکی را آموزش دادند.

اریکا از گروه اول آموخت چگونه با استفاده از یک تکه چوب مانع را بلند کند به طوری که غذا بیرون بیافتد.جورجیا از گروه دوم نیز فراگرفت چگونه با فشار دادن مانع باعث شود غذا از طریق یکی از لوله ها بیرون بیافتد.

سپس هر یک از دو شامپانزه به گروه خود بازگردانده شدند و دانشمندان به نظاره رفتار آنها نشستند. آنها دریافتند که شامپانزه های هر گروه دور اریکا یا جورجیا جمع می شوند و به زودی از ترفندی که آنها آموخته اند تقلید می کنند.

در پایان دو ماه مطالعه، اعضای هر گروه هنوز شیوه خاص خود برای بیرون کشیدن خوراکی را دنبال می کرد و به این ترتیب دو سنت فرهنگی مجزا در دو گروه رواج پیدا کرد.پروفسور اندرو ویتن از دانشگاه سن اندروز به بی بی سی گفت: "این اولین بار است که دانشمندان به طور آزمایشی به ایجاد دو سنت مجزا در میان پستانداران می پردازند. به علاوه این اولین بار است که کسی این کار را با استفاده از ابزار در مورد حیوانات انجام می دهد."

ریشه های کهن

این تحقیقات بر وزن چندین دهه مطالعه به روی پستانداران عالی در حیات وحش که حاکی از وجود سنت های فرهنگی غنی در میان آنهاست می افزاید؛ سنت هایی که به جز در انسان در سایر حیوانات نظیر ندارد.

برای مثال شامپانزه ها در غرب آفریقا از سنگ و قطعات چوب برای شکستن میوه های مغزدار استفاده می کنند اما این پدیده هرگز در شامپانزه های شرق آفریقا مشاهده نشده بود.

این موضوع نشان می دهد که جد مشترک شامپانزه و انسان، که در حدود چهار تا شش میلیون سال قبل می زیست، احتمالا میل به پیروی از عادات جمعی که شاخص فرهنگ انسانی است، داشته است.

دکتر ویکتوریا هورنر از دیگر نویسندگان مقاله نیچر گفت: "اگر هر دو گونه (انسان و شامپانزه) دارای عناصر فرهنگی هستند، بسیار محتمل است که جد کهن آنها نیز از آن برخوردار بوده است. بنابراین فرهنگ احتمالا دارای ریشه های کهن و عمیق است."نتایج این مطالعه در نسخه اینترنتی مجله "نیچر" چاپ شده است.


منبع: بی بی سی