نواحی ساحلی در مقابل شرایط و تغییرات اقلیمی بسیار آسیبپذیر هستند. بالا رفتن سطح آب دریا، از دست دادن خشکی، تغییر یافتن زمان و مکان توفانهای دریایی و سیلها و از دست دادن منابع آبی، بارزترین تاثیرات تغییر اقلیم در مناطق ساحلی است.
سطح میانگین آبهای سراسر دنیا رو به افزایش است. در قرن گذشته، سطح آب دریاها بین 12 تا 15 سانتیمتر افزایش یافته است. بنا بر گزارش دفتر ملی تغییر آب و هوا در ایران، دادههایی که طی 10 سال در ساعتهای مختلف از 3 ایستگاه (چابهار، بندرعبارس و بوشهر) جمعآوری شدهاند، نشان میدهند میانگین افزایش متوسط سطح آب دریا در خلیجفارس و دریای عمان 4/5 میلیمتر در سال بوده است. افزایش دما موجب گسترش آب اقیانوسها، ذوب شدن یخچالهای دائمی و کلاهکهای برفی کوهها میشود. یکی از بارزترین اثرات گرم شدن زمین، ذوب شدن بخشی از یخچالهای شمالگان و گرینلند است. آب شدن این یخچالها، سطح آب اقیانوسها را بالا میبرد. بنا بر تخمین IPCC (میزگرد بینالدول تغییر اقلیم) در قرن آینده سطح آب دریاهای زمین بین 18/0 تا 59/0 متر افزایش خواهد یافت. با بالا رفتن سطح آب دریاها، مناطق کمارتفاع ساحلی دستخوش سیلهای مداوم، فرسایش کنارههای ساحلی، شور شدن آب رودخانهها و آبهای زیرزمینی میشوند. بنا بر گفته دفتر طرح ملی تغییر آب و هوا، نفوذ آب و هوا، نفوذ آب شور به داخل آبهای سطحی و زیرزمینی از مهمترین پیامدهای تغییر اقلیم در منطقه بویژه در حوضه آبریز رودخانه کارون محسوب میشود. همچنین در ایران شاهد آبگرفتگی زمینهای پست در شبه جزیره میانکاله و خلیج گرگان هستیم. اکوسیستم نواحی ساحلی مانند باتلاقها بسیار در مقابل بالا آمدن سطح آب دریا آسیبپذیرند؛ زیرا آنها در چند متری سطح دریا هستند. زمینهای باتلاقی محل زندگی گونههای بسیاری هستند، نقش کلیدی در جذب مواد غذایی دارند و مناطق محلی را از سیل زدگی حفظ میکنند. با بالا آمدن سطح آب، زمینهای باتلاقی فرسوده میشوند و از بین میروند IPCC .تخمین زده است تا سال 2080 بالا رفتن سطح آب دریاها تا 33 درصد زمینهای باتلاقی را ممکن است به آبهای آزاد تبدیل کند. شهرها و تمدنهایی که در نواحی ساحلی و جزیرهها هستند به این ترتیب با مرور زمان زمینهای خود را از دست خواهند داد و به زیر آب خواهند رفت. بالا رفتن سطح آب، احتمال سیل در مناطق ساحلی را در زمان توفانها به علتهای مختلف افزایش میدهد. یک علت این است موج بلندی که از یک توفان دریایی برمیخیزند بلندتر میشود، چراکه از سطح آب بالاتری بلند شده است. اگر فقط همین اثر را در نظر بگیریم، محاسبه شده است با 3/0 متر افزایش آب دریا خسارتهای سالانه در نواحی ساحلی ایالات متحده 36 تا 8 درصد افزایش مییابد. از طرفی فرسایش و از بین رفتن تپههای ماسهای احتمال توفان در مناطق ساحلی را افزایش میدهد. منبع: جام حم آنلاین، آیرین شیوایی |