تالاب هامون به عنوان هفتمین تالاب بین المللی جهان رو به نابودی است و تقریبا به طور کامل خشک شده است. دکتر زمان شاه محمدی، رئیس پژوهشکده تالاب بین المللی هامون گفت: اکنون، اغلب بخش های تالاب هامون خشک شده و بارندگی های محدود چند روز اخیر نیز در آبگیری آن مؤثر نبوده است. وی ادامه داد: این تالاب برای ساکنان رنج دیده از سال ها خشکسالی از اهمیت زیادی بر خوردار است.
رئیس پژوهشکده تالاب بین المللی هامون گفت: تالابی که روزگاری مردم سیستان از آن بهره مند بودند امروز خشک و به مکانی برای رفت و آمد خودروهای قاچاق سوخت تبدیل شده است. در حالی شاهد انتظار و مطالبات ساکنان ساکنان سیستان در اتخاذ چاره ای اساسی برای هامون و وضعیت کشاورزی در این خطه هستیم که همه بخش های مربوط به دولت نهم طی سال های گذشته نیز کوشش فراوان به کار گرفته اند تا با استفاده از نقطه نظرهای کارشناسی، وضعیت موجود را بهبود بخشند. ورود آب به هیرمند سیستان و جاری شدن آن در بخشی از کانال ها و اراضی کشاورزی لبخندی کوتاه را به ساکنان این سرزمین هدیه کرد و این لبخند برای مردم خسته از خشکسالی دنیایی ارزش داشت، اما اکنون وضعیت به کلی فرق می کند چرا که هامون خشک شده است. به هر حال مردم سیستان معتقدند که دریاچه هامون باید همیشه سیراب باشد و تشنگی را به فراموشی بسپارد. سیستان با داشتن بزرگ ترین دریاچه آب شیرین فلات شرق ایران از موقعیت منحصربه فردی در بخش های مختلف برخوردار است. دریاچه هامون در شمال و غرب زابل از ۳ قسمت صابوری، پوزک و هامون هیرمند تشکیل شده که سیستان را به صورت جزیره ای زیبا متبلور ساخته است. وسعت این دریاچه در زمان پر آبی بیش از ۶ هزار کیلومتر مربع است که از این سطح ۳ هزار و ۸۲۰ کیلومتر آن در ایران قرار دارد. بر اساس اعلام منابع رسمی، ظرفیت هامون در زمان پرآبی به بیش از ۱۰میلیارد متر مکعب می رسد که از این لحاظ با حجم کلی سدهای مخزنی سفید رود و زاینده رود و زرینه رود برابری می کند. اما واقعیت این است که اکنون، دریاچه هامون که روزگاری برای مردمانش منبع درآمد هم به شمار می رفت در سال های اخیر به شوره زاری تبدیل شده که هراز چند گاهی با وزش بادهای موسمی و فصلی تنها گرد وغبار فراوانی را نصیب این خطه می کند. این درحالی است که از نظر زیست محیطی نیز، مشکلات مربوط به جریان رود هیرمند، استمرار خشکسالی و خشکی دریاچه هامون سبب شد تا مهاجرت پرندگان و زیست جانوران در آن کاهش زیادی داشته باشد. فرماندار زابل دراین باره گفت: ایجاد ارتباطات اقتصادی تجاری با کشورهای همسایه، برگزاری کنفرانس بحران آب و تشکیل کارگاه هم اندیشی خشکسالی و آب سیستان از عوامل مؤثر در حل مساله آب سیستان است. حسین کیخا ادامه داد: اکنون، دولت و مسئولان نظام فعالیت های زیادی در زمینه احیای دریاچه هامون از جمله ایجاد استخرهای دومنظوره پرورش ماهی و ایجاد اسکله های صیادی و طرح های مختلف آبی انجام داده اند. وی اظهارداشت: برگزاری کنفرانس بحران آب با موضوع دریاچه هامون به عنوان بزرگ ترین پهنه آب های شیرین ایران و خاورمیانه، نقش اساسی در زندگی مردمان سیستان داشته است. رئیس اداره محیط زیست زابل نیز در این باره گفت: دریاچه هامون در زمان پرآبی زیستگاه مناسبی برای نگهداری تعداد بسیار زیادی پرنده ماهی و گونه های بسیار متنوع گیاهی بوده است. محمود امیری اظهار داشت: همه ساله بیش از ۷۱۸ هزار قطعه پرنده آبزی و مهاجر از ۳۰ خانواده پلیکان، فلامینگو، غاز، قو، اردک، مرغابی، حواصیل و درنا به این دریاچه می آمدند. وی ادامه داد: پوشش گیاهی درون و سطح آب دریاچه نیز از گونه های متنوعی از قبیل اویارسلام، مرغ بوفی، علف بوریا تشکیل شده است. وی گفت: بیش از ۹۴ هزار و ۷۵۰ هکتار از دریاچه و اطراف آن را پوشش گیاهی در بر گرفته است. |