مسافر طبیعت
چه ره آورد سفر دارم از این راه دراز؟مسافر طبیعت
چه ره آورد سفر دارم از این راه دراز؟کشف سنگواره دایناسور شناگر صد میلیون ساله در شمال مشهد
در پی کشف بخش‌هایی از فسیل یک دایناسور شناگر در ارتفاعات نزدیک کلات در شمال مشهد، پژوهشگر این طرح آن را یکی از شواهد وجود دریای باستانی تتیس در این منطقه عنوان و از ادامه کاوش‌ها برای کشف سنگواره‌های احتمالی دیگر در منطقه خبر داد.
عبدالمجید موسوی نیا، عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور مشهد در گفت‌وگو با خبرنگار «پژوهشی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) با بیان این مطلب افزود: در مطالعات میدانی مربوط به رساله دکتری با راهنمایی دکتر علی اصغر آریایی، استاد زمین شناسی در ارتفاعات شمال مشهد به مطالعه آمونیتها به عنوان جانوران دریایی منقرض شده پرداختیم که به ویژه در مزوزوئیک سن دقیق ردیفهای رسوبی را تعیین می‌کنند. وی گفت: در این منطقه، قسمتی از اسکلت شامل مهره‌ای از بدن و استخوان باله دایناسوری را کشف کردیم که به کمک آمونیت‌های اطراف آن، موفق به تعیین سن دایناسور که مربوط به اشکوب آلبین (یکصد میلیون سال پیش) است، شدیم. این دایناسور در محدوده زمانی وسیعی زندگی می‌کرده و حتی در ژوراسیک هم بوده است.
موسوی نیا خاطرنشان کرد: تعیین جنس دایناسور در ایران ممکن نبود و با توجه به این که متخصص در این زمینه در کشورنیست و این، اولین باری بود که چنین قطعاتی از دایناسور پیدا می‌شد، شناسایی آن کار مشکلی بود، اما با راهنمایی دکتر سید امامی، استاد دانشگاه تهران، نمونه‌ها را به دانشگاه مونیخ فرستادیم. البته این نمونه حدود دو سال پیش پیدا شد، اما نمی‌توانستیم آن را اعلام کنیم؛ چون نوع، جنس و سن آن به‌طور دقیق مشخص نشده بود. وی ابراز عقیده کرد: در سالهای گذشته نیز، گزارش‌هایی از اثر پای دایناسور در برخی مناطق ایران اعلام شده بود، اما اولین مورد از اسکلت دایناسور گزارش شده است.
عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور مشهد با اشاره به جنس Plesiosarus این دایناسور اظهار کرد: این دایناسورها، شناگر بوده و در آبهای کم عمق و محیطهای باتلاقی زندگی می‌کردند و دارای گردنی بلند بوده و شش داشته‌اند. البته پروفسور سید امامی نیز حدود 30 سال قبل، دندانی از این گونه دایناسور را در فلات مرکزی ایران پیدا کرده بود. وی تاکید کرد: وزن این دایناسورها حدود یک تن و در مواردی که اسکلت سالم آنها کشف شده 5/2 تا 3 متر طول داشته و از انواع آمونیتها، ماهی و سایر مهره داران تغذیه می‌کرده‌اند.
موسوی نیا در پایان به ایسنا گفت: این فسیل در رسوبات تحتانی‌ترین زون اشکوب آلبین فوقانی شناسایی شده و مشاهده این گونه می‌تواند به علت وجود دریای قدیمی تتیس در این منطقه بوده باشد و تحقیقات برای یافتن بخشهای دیگر فسیل یا دیگر آثار ادامه دارد اما هنوز علت یافته نشدن چنین فسیل‌هایی در کشور مشخص نشده است، زیرا در دیگر کشورها نیز فسیل دایناسورها در مناطق مرطوب و شرایط یکسانی نظیر بخشهای مرطوب ایران کشف می‌شوند.
منبع: ایسنا
راز تنبلی جانور تنبل
لانه قدیمی ترین حیوانات چهارپا کشف شد
گـروهی از دیرینه شناسان دانشگاه واشنگتن اعلام کردند که موفق شده‌اند برای اولین بار بقایای فـسـیـلــی پـنــاهـگـاه‌هـای زیـرزمـیـنـی قـدیـمـی تـریـن پستانداران چهارپای روی زمین را در قطب جنوب کشف کنند. در داخل این پناهگاه‌ها بقایایی از این حیوانات وجود ندارد اما هنوز ردپای آنها در هنگام ورود و خروج از این لانه ها دیده می شود. این پناهگاه‌ها مربوط به حیوانات چهارپایی موسوم بـه "تتراپاد" است که در دوره تریاسه در حدود 245 میلیون سال قبل در قطب جنوب می زیسته اند. این دانشمندان در بررسی‌های خود نشان دادند که این فسیل‌ها زمانی شکل گرفته اند که میزان زیادی شن و ماسه از رانش آب به درون غار پناهگاه این حیوانات نفوذ کرده است. محققان با توجه به ویژگی‌های این لانه ها فرض کرده اند که این حیوانات می‌توانند شبیه بـه تـریـنـاکـسودون (Thrinaxodon)، جانوران شبه پستانداری که گوشتخوار و خزنده بوده و از نیاکان پستانداران به شمار می روند، باشند.
منبع: اعتماد ملی
دو گروه ماموت در سیبری ساکن بوده اند
محققان دانمارکی با بررسی DNAبه دست آمده از موهای بقایای ماموتها دریافتند که تمام این جانوران ماقبل تاریخ با هم برابر نبوده اند و حداقل دو خانواده رقیب در سیبری می زیسته اند.
به گزارش خبرگزاری مهر، تیم تحقیقات توماس گیلبرت از دانشگاه کپنهاگ دانمارک با بررسی DNA میتوکندریال به دست آمده از موهای بقایای پنج ماموتی که در زیر یخهای بعضی از مناطق سیبری به دست آمده بودند کشف کردند که در منطقه ای واقع در سیبری به مدت هزاران سال دو خانواده رقیب از ماموتها در کنار هم زندگی می کرده اند. DNA میتوکندریال، میراث ژنتیکی است که از راه مادری به ارث می رسد.
نتایج این تحقیقات که در مجله علمی آکادمی ملی علوم آمریکا (Pnas) منتشر شده است نشان می دهد که این ماموتها از نظر ریخت شناسی برابر هستند اما از جنبه محتوای DNA در میتوکندریهای سلولها تفاوتهایی میان این دو خانواده از حیوانات ماقبل تاریخ وجود دارد. یکی از این خانواده ها زودتر از دیگر منقرض شده است.
نتایج این کشف حاکی از آن است که این دو گروه از نظر ژنتیکی در حدود یک یا میلیون سال قبل از هم جدا شده اند و یکی از گروهها در حدود 30 هزار بیشتر از گروه دیگر بقا داشته است. به گفته این محققان نابودی زودهنگام یکی از این گروه می تواند به محیط جغرافیایی محل زندگی آنها و یا انتخاب طبیعی مربوط باشد.
نسل ماهی آزاد در دریای خزر در حال انقراض و نابودی است
مدیر گروه شیلات دانشکده علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس نور گفت: انقراض و نابودی نسل ماهی آزاد در دریای خزر نگران کننده است. محمد رضا کلباسی در گفتگو با خبرنگار مهر در نوشهر اظهار داشت: این در حالی است که ماهی آزاد از گونه های مهم و منحصر به فرد دریای خزر به شمار می آید که جمعیت آن به شدت رو به کاهش است.
نامساعد شدن شرایط زیست این نوع ماهی در دریای خزر عامل مهم نابودی این گونه ارزشمند به شمار می آید. آلودگی آب، نامناسب شدن محلهای تخم ریزی ماهیان در رودخانه و صید غیرمجاز از عوامل اصلی خطر انقراض نسل ماهی آزاد در دریای خزر است.افزایش قیمت ماهی آزاد، صید غیرمجاز این گونه را رشد داده و مشکلات زیستی این ماهیان را تشدید کرده است.
برای حفاظت و جلوگیری از انقراض این ماهی باید شرایط زیست آن را در دیگر نقاط کشور از جمله آبهای شور فراهم کرد. باید نیازهای اولیه این گونه ماهی تهیه و شرایط برای پرورش ماهی مصنوعی آن در کشور فراهم شود.
منبع: خبرگزاری مهر
کشف موجودات قبل از دایناسورها در قطب جنوب
روزنامه اینترنتی روسی «ایزوستیا» می‌نویسد: محققان میلیون‌ها سال پس از انقراض دایناسورها، یک تونل زیرزمینی در قطب جنوب یافته‌اند که با وجود سپری شدن این مدت طولانی به خاطر وجود شن در آن، از گزند شسته شدن با آب در امان مانده و هنوز سالم است و آثاری از ناخن حیوانات ناشناخته روی دیواره‌های آن دیده می‌شود.
«کریستینا سیدورا»، دانشمند غارشناس از دانشگاه واشنگتن، معتقد است این تونل یا به موجودی به نام «تریناکسودون» تعلق داشته که از تیره جوندگان بوده یا یکی از مارمولک‌سانان به نام «پروکولوفن» در آن زندگی می‌کرده است. هر دو این حیوانات هم در قطب جنوب و هم در آمریکای جنوبی زندگی می‌کرده‌اند اما دمای هوا در قطب جنوب معتدل‌تر بوده و با دمای فعلی خیلی تفاوت داشته است و علاوه بر این، دمای هوا در تونل از محیط خارج آن، ثابتتر و برای زندگی حیوانات مناسبتر بوده است. به این ترتیب، این موجود با عمری برابر 240 میلیون سال، قدیمی‌ترین نشانه حیات چهارپایان در قطب جنوب به شمار می‌رود. اما خانم «سیدورا» اطمینان دارد که نشانه‌های دیگری هم از حیات در زیر لایه‌های وسیع یخ قطب جنوب وجود دارد.
تکامل شگفت انگیز مغز انسان نسبت به سایر جانداران
نورولوژیستهای انگلیسی در تائید تکامل شگفت انگیز مغز انسان نسبت به مغز سایر جانداران کشف کردند که تنها 50 درصد از پروتئینهای سیناپسی مغز انسان در مهره داران و 25 درصد از آنها در ارگانیسمهای تک سلولی حضور دارند.
به گزارش خبرگزاری مهر، نتایج تحقیقات موسسه " Wellcome Trust Sanger " نشان می دهد تکامل مغز انسان به سوی ساختارهای پیچیده ای پیش رفته است که توانایی بروز رفتارهای بسیار انعطاف پذیری را دارد. این تکامل علاوه براینکه با افزایش تعداد نورونها و اتصالات سیناپسی میان آنها ارتباط دارد به تعداد پروتئینهایی که اتصال سیناپسها را برقرار می کنند نیز بستگی دارد.
این محققان که گزارش یافته های خود را در تازه ترین شماره مجله "نیچر نوروساینس" منتشر کرده اند در این خصوص اظهار داشتند: " بیشتر مطالعات مربوط به تکامل مغز انسان تنها تعداد نورونها را مورد بررسی قرار می داد و تاکنون هیچ تحقیقی به تنوع در ترکیبات مولکولی اتصالات نورونی توجه نکرده بود. ما کشف کردیم که تفاوتهای فاحشی در تعداد پروتئینهای حاضر در اتصالات عصبی میان گونه های مختلف وجود دارد."
نورولوژیستهای انگلیسی در ادامه افزودند: "ما با بررسی 600 پروتئینی که در سیناپسهای پستانداران شناسایی شده اند کشف کردیم که تنها 50 درصد از آنها در سیناپسهای مهره داران و 25 درصد از آنها در ارگانیسمهای تک سلولی بدون مغز حضور دارند. بعضی از این پروتئینها در پیامهای سیناپسی مربوط به حافظه و یادگیری شرکت دارند."
به گفته این دانشمندان، تعداد و پیچیدگی پروتئینهای سیناپسی برای اولین بار در چند میلیارد سال قبل و در جانداران چندسلولی مشاهده شد و موج دوم این پروئینها در مهره داران از حدود 500 میلیون سال قبل وارد شده اند.
دانشمندان روسی برای نجات دوزیستان آنها را منجمد می کنند
دوزیستان سراسر جهان در حال روبرو شدن با اوقات سختی هستند - بیش از سه هزار گونه در معرض خطر انقراض قرار دارند و بسیاری از آنها در یکی دو دهه گذشته ناپدید شده اند.
گزارش پایگاه اینترنتی "روسیه امروز" ، دانشمندان مسکو در حال فعالیت بر روی روش هایی برای حفظ برخی از نادرترین گونه ها ی وزغ و قورباغه هستند. فعالیت این دانشمندان در بحبوحه یک درخواست جهانی برای نجات دوزیستان صورت گرفته است بطوریکه طرفداران محیط زیست سال 2008 را "سال قورباغه" نامیده اند.
جهان در آستانه از دست دادن بسیاری از دوزیستان خود قرار دارد. اکنون تخریب محیط زیست طبیعی دوزیستان از سوی انسان به اندازه زیادی عامل از بین رفتن دوزیستان شناخته شده است.
گروه تحقیقاتی یک آزمایشگاه در مسکو اسپرم و تخمک های گونه های نادر را جمع می کند و درصورتیکه تشخیص داده شود که قابلیت زنده ماندن دارند آنها را در یخ قرار می دهند.
در درجه حرارت منهای 200 درجه دانشمندان می توانند اسپرم و تخمک این دوزیستان را برای چندین سال حفظ کنند. "ناتالیا شیشووا" از موسسه بیوفیزیک گفت که آنها در حال فراگیری منجمد کردن سلول های جنینی نیز هستند تا تصویر کامل ژنتیکی به انها بدهد.
وی افزود، آنها امیدوارند که اگر یک گونه خاص منقرض شد بتوان سلول های منجمد شده را احیا و آنرا دوباره تولید کرد.
باغ وحش مسکو احتمالا یکی از اولین مکان هایی خواهد بود که از این روش سود می برد. این باغ وحش از پیش یک برنامه برای تکثیر دوزیستان نادر خود داشته و افرادی را که برای بازدید آنها می آیند نیز در این زمینه آموزش می دهد.
منبع: ایرنا
روزانه 40 هکتار از جنگلهای شمال کشور نابود می شود
عضو هیئت علمی تحقیقات منابع طبیعی کشور گفت: روزانه 40 هکتار از جنگلهای شمال، جنگل زدایی و نابود می شود.
محمد امینی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: در شمال کشور 9 برابر میانگین کشوری سموم کشاورزی مصرف می شود که این پدیده پیامدهای زیانباری در منطقه به ویژه در جنگلها دارد.
وی بیان داشت: بحران زباله و انباشت غیربهداشتی آن در جنگل نیز مشکلات زیست محیطی این بخش را شدت بخشیده است. امینی خاطرنشان کرد: مجموع عوامل و فرآیند توسعه موجب فشار آمدن بر عرصه های جنگلی کشور از جمله جنگلهای شمال می شود.
وی با اشاره به اینکه جنگلهای شمال از پدیده نادر اکوتوریسم جهان به شمار می آید، بیان داشت: صیانت از جنگلهای شمال با جدیت صورت نمی گیرد. این استاد دانشگاه ادامه داد: فرسایش خاک از نتایج بارز جنگل زدایی به شمار می آید که میزان فرسایش خاک در شمال 20 تن در هر هکتار است.
وی یادآور شد: ارزش ریالی خسارت ناشی از فرسایش خاک و از بین رفتن عرصه های جنگلی در شمال کشور جبران ناپذیر است. عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات منابع طبیعی کشور بیان داشت: بر اساس آمارها، 10 برابر خاکی که در کشور تولید می شود از بین می رود که فاجعه آور است. وسعت جنگلهای شمال یک و هشت دهم هکتار برآورد شده است.
کشف گونه جدیدی از باکتری در اعماق یخهای قطب شمال
پژوهشگران آمریکایی گونه جدیدی از باکتریهای بسیار کوچک را کشف کردند که از 120 هزار سال قبل در زیر یخهای اقیانوس منجمد شمالی در عمق 3 هزار متری زندگی می کنند.
به گزارش خبرگزاری مهر، محققان دانشگاه ایالت پن گونه جدیدی از یک باکتری بسیار کوچک را کشف کرده اند که بیش از 120 هزار سال است در زیر یخهای اقیانوس منجمد شمالی در گیرنلند در عمق حدود سه هزار متری زیر سطح زندگی می کند. این محققان که نتایج یافته های خود را در کنگره انجمن میکروبیولوژی آمریکا در بوستن نشان داده اند کشف کردند این باکتری بسیار کوچک که Chryseobacterium greenlandensis نام دارد توانایی ویژه ای در زندگی در شرایط دمای پایین، فشار بالا، کمبود اکسیژن و مواد غذایی دارد و به خصوص می تواند برای انجام تحقیقات در خصوص احتمال حیات در محیطهای خاص روی زمین و حتی دیگر سیارات مورد توجه قرار گیرد.
سلول این گونه جدید باکتری به اندازه ای کوچک است که می تواند از فیلترهای معمولی میکروبیولوژیکی عبور کند.
به اعتقاد این دانشمندان، ابعاد بسیار کوچک این باکتری می تواند در خصوص توانایی آن در زندگی در محیطهای یخی و بسیار سرد گرینلند توضیح دهد. محققان آمریکایی برای بررسی این باکتریها سلولهای آنها را از قالبهای یخی جدا کردند که در دمای بسیار پایین و در فقر مواد غذایی و اکسیژن تشکیل شده بودند. سپس این باکتریها را برای انجام آزمایشات ژنتیکی به آزمایشگاه منتقل کردند.
براساس گزارش مجله علمی انجمن میکروبیولوژی آمریکا تاکنون 10 گونه جدید باکتری در یخهای قطبی کشف شده اند. میکروبها تقریبا یک سوم توده های تک سلولی زنده زمین را تشکیل می دهند و تاکنون تنها 8 هزار گونه آنها مورد بررسی دقیق قرار گرفته اند این درحالی است که فرضیه ها نشان می دهد باکتریها باید در حدود سه میلیون گونه باشند.
مدل سلولهای اولیه زمین ساخته شد
گروهی از محققان آمریکایی موفق شدند در آزمایشگاه مدل یک سلول اولیه محتوی DNA که توانایی ساخت و کپی برداری را دارد ایجاد کنند. به گزارش خبرگزاری مهر، پژوهشگران دانشگاه هاروارد اعلام کردند که با هدف کشف منشاء حیات موفق شده اند در آزمایشگاه مدلی از یک سلول اولیه محتوی DNA را با توانایی ساختن و کپی کردن بسازند.
نتایج تحقیقات گذشته دانشمندان نشان می دهد که اولین سلولهای بیولوژیکی از حدود 5/3 میلیارد سال قبل روی زمین به وجود آمدند اما تاکنون هیچ اطلاعاتی در خصوص اینکه این سلولها چگونه رشد می کردند و تکثیر می شدند در اختیار نبود. اکنون این دانشمندان روشی را ارائه کردند که با کمک آن می توان حالت حیات و واکنش این سلولها با محیط را مورد بررسی قرار داد.
نتایج این تحقیقات که در مجله علمی "نیچر" منتشر شده است نشان می دهد که غشای این سلول اولیه از اسیدهای چربی ساخته شده است که به ترکیبات شییمایی اجازه می دهد بدون کمک کانالها و پمپهای پروتئینی که در سلولهای تکامل یافته حضور دارند وارد بخش داخلی سلول شوند.
همچنین این سلول برخلاف سلولهای تکامل یافته از آنزیمها برای کپی برداری از DNA استفاده نمی کند. به اعتقاد بعضی از دانشمندان منابع گرمایی قدیمی می توانند در محیطی باشند که اولین مولکولهای "پیش زیستی" احتمالا اسیدهای چرب و اسیدهای آمینه در آن محیط توسعه یافته اند. زمانی که اسیدهای چرب در یک محیط آبی واقع می شوند خود به خود به روشی آرایش می یابند که سر آب دوست آنها با آب پیرامون خود واکنش می دهد و "سر" آب دوست، "میسلها" را تشکیل می دهد. میسل به ذرات مولکولهای متفرق مایعات کلوئیدی گفته می شود. مسیلها برپایه تمرکز ترکیبات شیمایی و pH محیط می توانند به لایه های غشایی و گویچه های بسته تبدیل شوند. محققان آمریکایی از این گویچه ها برای مدلسازی غشای سلولی سلولهای اولیه استفاده کردند.
وجود دایناسور در کلات نادر بررسی می‌شود
انتشار خبر کشف فسیل یک دایناسور در کلات نادری مشهد موجب شد تا سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان خراسان رضوی برای بررسی صحت این ماجرا دست به کار شود.
شوکا هنوز در ارسباران زنده است
تبدیل کاروانسراها به هتل
یکی از اقدامات جالب و ارزنده که در بعضی از استانها در حال انجام است، مرمت وبازسازی و تبدیل کاروانسراهای قدیمی به هتل می باشد. این کار علاوه بر احیای این کاروانسراها، که اکثرا بدون متولی و در حال خراب شدن هستند، باعث رونق اقتصادی آبادیهای مجاور و ترویج فرهنگ گردشگری نیز می شود. امیدوارم این اقدام جالب به سراسر ایران تسری یابد. تصاویر زیر را از یکی از این کاروانسراهای در حال بازسازی برای تبدیل به هتل، از روستای امین آباد واقع در ۳۵ کیلومتری جنوب شهرضا گرفته ام.
